Blog

Renn

25 maart 2020

Het gelegenheidsgedicht is van oudsher een erg edel en dankbaar genre. Dit zijn die uitzonderlijke momenten om de bezongenen te kunnen doen schitteren. Met odes, hymnen, soms lamenten.

Een oefening op het kruispunt van autonoom en commissiewerk:

autonoom, doordat de ontvangers verrast worden en meestal weinig zeggenschap hebben over de inhoud
commissie, doordat er een concrete aanleiding is (vaak een levensmijlpaal)

Ieder die enigerlei welke bijdrage leveren kan aan anderens viering der levensmijlpaalmomenten, verheugt zich in de schiere schittering van schenken.

Wanneer ontvangt men de zeldzame opdracht voor een gedicht?
(Eerder componeerde ik wel verzen voor bruiloften of begrafenissen, maar dat waren veelal geschenken die op mijn initiatief ontstonden.)

Nu betreft het zelfs een vers op een geboortekaartje — voor de baby van een Nederlands/Japans stel.
Daar komt bij, dat het geboortekaartje juist helemaal níet een Japanse traditie is.

Heel bijzonder allemaal.
Ik ontving de unieke kans om bij te dragen aan de katapult die deze jonge spruit in deze bange dagen het leven inlanceert.

—

De briefing van Mami en Peter omvatte onder meer het volgende:

een verwijzing naar de Rénaissance (transliteratie/verklanking ‘Renn’)
winterkoninkje (ook een vertaling)
rimpelingen
(ripples, nog een vertaling — in het Japans zijn voor veel woorden niet één vertaling)
een verwijzing naar iets muzikaals (Renns ouders zijn beiden musici)
tijdloos, abstract
perspectief van kind

Temidden van alle elkaar ogenschijnlijk tegensprekende wenken, vond ik het sake-distillaat dat de decennia zeker zal doorstaan: een ingelijst exemplaar zal vast niet ontbreken op Renns studentenkamer, en daarna in zijn familiehuis.

In de zen-traditie is er een belangrijke rol voor de begrippen vorm en leegte.
Vorm kunnen we interpreteren als de reis tot nu, wat ons gevormd heeft. Leegte is daarbij de potentie voor de toekomst.
Bij een pasgeboren baby is deze potentie nog even immens als onzegbaar.

Dit werd een prachtig co-creatie-project, waarin ik samenwerkte met vormgeefster Janine Cranshof, schilder Art by Jeronimo, en als kalligrafist trad naar voren opa Eijun Kamezaki; dit alles onder directie van Renns vader Peter van Mulken.

Dan nu de kers op deze heerlijke beschuit-met-blauwe-muisjes-taart: het gedicht is door moeder Mami naar het Japans vertaald. Hoe cool is dat!?

Kardinge lanceert de ESNS EP

31 januari 2020

Hoe selecteer je een dwarsdoorsnee uit zó’n divers oeuvre als dat van Kardinge?
Een staalkaart om de boer mee op te gaan?

Voor ESNS kozen we twee songs. Met woeste lyriek uit mijn koker.
Nu te beluisteren op Kardinge.eu

Nieuwjaar

1 januari 2020

Een blanco canvas strekt zich voor ons uit -
Het jaar houdt haar geheimen voor zich.

Weldra ontrolt het ander na het één,
staan de zeilen boller dan voorheen,
ontwaren wij een fonkelende buit

Stamped, sealed, inherited

16 december 2019

Many thanks to Bas Rozema, for lots of tech support and design assistance

When some expressions aren’t that ubiquitous anymore, their valuation increases. In dominantly digital times, we appreciate even more the classic arts of stationery.

Aah, stationery! Some of us feel that rare quickening when we walk past a shop-window filled with envelopes, fountain pens, ribbons, scissors, tape dispensers, notebooks, pencil sharpeners…
Or when we waltz into a department store with an entire floor dedicated to the most luscious curation of pen trays, clerk desks, banker lamps, staplers, desk tops (I mean real desk-tops).

The cream to top off the collection: a custom signature wax seal and embossing stamp.

When was the last time you visited a friend, went through his library, picked out a book, opened it and saw there on the title page his own Ex Libris embossed in the paper?

Weren’t you the slightest envious?

Or, when friends announce their wedding, and you receive a rich thick envelope on the doormat, sealed with an untidily dripped-on dollop of crimson colored wax. With their own purposely-designed logo stamped in it.

I guess there’s another reason for the great value of attention that this type of message engenders: here we cross the barrier of matter and information.

Because, when we can feel the relief with our fingertips, the spirit contents of the message and the carrier simultaneously flow together in your brain, through separate connected senses.

I have long been pondering where to start with the foundation for the designs of my own emboss stamp and wax seal.

I knew that I wanted to evoke some of that classic, traditional notion: every prince, count or duke had his own wax seal; when you receive an envelope of me, you’ll know it’s me.

And you know you’re going to sit down and take the time to open and read it.

A similar attention to detail is rendered to consumption as production of the object. (Likewise, with a flimsily thrown-together sandwich we’re not prone to minutely savour every bite and crumb)

And now, to the matter at hand.
The creation history of my symbols.

I based my wax seal on the coat-of-arms of my family. For the embossing stamp I chose the original blueprint of the house I live in.

Distilled to its essence. Re-imagined in this time.

I took out all the ornaments and decorations. Not only don’t they fit on such a small surface, also, I wanted to translate the classic idiom to the aesthetics of now. For both the stamp and seal.

Although all those traditional swirls and leaves and twillie-twallie and dillie-dallie might call upon a certain feeling of heritage and tradition, I wanted to introduce a new and fresh (re-branded so to speak) style set, and to speak in another atmosphere, that touches on a more modern reception.

Christoph Noordzij spoke about this at the very first edition of Good Monday. He advised all current generation designers to step away from the computer from time to time, and get their hands dirty again. Feel the materials you’re working with.

In the case of Van Elmpt’s blueprint of my house, this meant manually drawing on plastic transparent overhead sheet with a thin black pen.

When afterwards digitized, I did not smoothe out the lines, to keep a sense of artisanal craftsmanship.

In terms of creative, concept and copy, I was already very comfortable in the job of weeding out all unnecessary elements. In other words, I was already very much used to applying ‘schrapschap’ (Dutch, weeding out, scrap all unnecessary elements).

But now I sat down on the graphic chair.

I found the original 1915 drawing in the Groninger Archives. Van Elmpt was more or less the city architect back then.

(I’m still searching for the blueprint of Van Elmpt’s drawings for the Saint Egbert Chapel of Schiermonnikoog — who could help me further?)

For the Bronts coat-of-arms, I wanted to twist it to a more modern and minimal (let’s say timeless?) expression and take the classic elements and import them into the 21st century. Without all those flimsy finnicky furry leaves and old heraldic elements.

A faint glimmer of by-gone times, in which Holmes would say to Watson “Yes, of course, that’s Mr. Bronts of Deli Square.” And the mail man knew who I was and where to deliver the mail.

Again, lots of ‘schrapschap’ here, so almost all elements were left on the cutting room floor. The shield with three fleur-de-lys remained, as did our motto Obligatione victor (Conqueror with obligation).

Now it’s here for future generations, unless they come up with something more suitable to their tastes and needs.

Case: Groningste van Groningen (2)

21 juni 2019

In de zomer van 2018 was ik al vereerd te mogen bijdragen aan een onderdeel van de grote totaalcampagne Er Gaat Niets Boven Groningen. Ik heb toen ongeveer 35 poëtische portretten geschetst van Groningse ondernemers in gastvrijheid, toerisme en recreatie. Zie ook Case GvG Deel 1.

Deze lente vroeg Economic Board Groningen mij om een vervolg op de campagne Groningste van Groningen. Ze vonden dat er nog 17 parels moesten worden toegevoegd aan deze illustere lijst.

Het nadeel van mijn vak is soms: het meeste van het maakproces (in mijn hoofd en op papier) is erg onzichtbaar.

Daarom dit artikel.
In 4 stappen kun je hieronder een kijkje in mijn keuken nemen.

1. Voorwerk, bellen

Na enig voorbereidend werk, belde ik met de deelnemers.

Hierbij merkte ik, dat ik veel dank verschuldigd ben aan meneer Huiszoon, mijn geschiedenisdocent van het Dr. Nassau College. Tóen heb ik snel leren schrijven, onderwijl blijven kijken naar het schoolbord, én doorluisteren naar Heer Huiszoons uiteenzettingen. Dit werkt ook heel goed aan tafel of telefoon. Terwijl mijn interviewee vertelt, krabbel ik steekwoorden op mijn gele kladblok:

Deze telefonades waren geen droge vraag-en-antwoord-rondjes; na enkele minuten waren we lustig op dreef en organisch in gesprek.

2. Eerste distillatiekolom: uitwerkronde

Hierna zat ik mij achter Evernote voor een eerste uitwerk/overzetronde. Je kunt goed zien aan dit screenshot: het is nog niet heel leesbaar, maar de ruwe structuur is al wel zichtbaar.

3. Tweede distillatiekolom: poetsronde

Tussen de vorige en deze fase ligt bij voorkeur 1 – 2 dagen.
Nu kan ik er met verse ogen naar kijken en mij richten op de juiste volgorde, cohesie en rollende zinnen.

Hierbij houd ik zowel de individuele toon van de geïnterviewde alsook de totaalstijl goed in de gaten. Nu is er een voorlopig ei gelegd. Ik verpak de tekst in een handige PDF en stuur het naar de klant.

4. Derde distillatiekolom: klantcorrectieronde

Nadat de EBG’ers alles hebben gelezen en van commentaar voorzien, volgt hier de laatste perfectie-ronde.

Het zijn meestal heel kleine details, zoals ‘partner’ ipv ‘echtgeno(o)t(e)’, of diens naam, of een spelfout in een achternaam. Bij enkele items is er soms wat schuifwerk nodig: dan veeg ik hele alinea’s heen-en-weer, en zo komen we samen tot het best mogelijke resultaat. Ook wordt er soms nog driftig geschrapt na verzoek van klant.

Vaak zet ik hierbij de ‘wijzigingen bijhouden’-knop aan in Word (of OpenOffice), zodat de klant goed kan zien waar die laatste puntjes op de ‘i’ zijn.

Hierna verschijnt elk item in de correcte categorie op VisitGroningen.nl – mijn tekst samen met de foto’s van Stephan Keereweer.

Veel genoegen in onze prachtige provincie!

Case: de Balg-tapes

17 mei 2019

Wie Schiermonnikoog wil ontdekken, kan een fiets huren of in de zee zwemmen, over de Kobbeduinen dwalen of een goed glas heffen in het dorp.

Je kunt ook mee met de Balgexpress.
Dan rijd je in een wagen naar het uiterste oostpunt van het eiland: de Balg.

Tot nu toe gebeurde dat zonder verbale toelichtingen. En dat was een gemiste kans, want er is meer te weten dan er te zien is.
Dus wilde de Eilander Balgexpress er graag tekst en uitleg bij. Toen kwamen ze bij mij terecht, want ik kan dat. En ik heb een warm Schier-hart.

Tapes on tracks

Met twee andere native speakers (Engels en Duits) maakten we opnamen van 9 hoofdstukken die tijdens de tocht te horen zijn. De tekst werd geleverd door Rutger van Halm, ook nauw verbonden met de Balgexpress.

De montage en nabewerking alhier te Studio Bronts heb ik met opzet niet té klinisch gemaakt, dat zou ook niet passen bij een Schier-omgeving.

Na oplevering kreeg ik de volgende reactie van de Balgexpress-initiatiefnemers, Hermien en Sieger Hellinga:

“Goed gelukt, wij zijn zeer tevreden.
Hartelijk dank.”

Hieronder een showreel: drie hoodstukken in elke taal. (Embedded van archive.org)

Ook is hier het hele verhaal in het Nederlands te beluisteren:

Sir David Attenborough: eat your heart out.

Hofleveranschier

Je had het al geraden (of gehoord). De Nederlandse stem is van mij.
Ik ben nu Hofleverancier van het Eiland.

Concerten die ik graag had gezien (4) – The Road to You

24 april 2019

Pat Metheny Group: The Road to You (1993)

Met Lyle Mays, Steve Rodby, Paul Wertico, Armando Marçal en Pedro Aznar

Toen ik pas mijn eerste stappen waagde in de wereld van Pat Metheny, kende ik mijn weg in dat immense landschap nog onvoldoende. Zo wist ik bijvoorbeeld nog niet goed de verschillen tussen de man en zijn Group.
Zoiets ontstaat pas later, na duchtige rijping.

En veel blootstelling aan het materiaal.

Want oi oi, wat héeft die man veel gemaakt. Zoals dit live-album. Eigenlijk is het niet één concert, maar een compilatie van een tour. In Europa, nog wel.

The Group speelt bijna alle grote krakers van toen: First Circle, Third Wind, Last Train Home…
dan nog de ballads Letter From Home en natuurlijk de titelsong: The Road to You. Die laatste twee zijn uitermate geschikt om als Spotify- of Youtube-link te sturen aan een geliefde die op reis is, of ver weg.

De vormgeving van het hoesje hint op het tijdperk en doet nu wat gedateerd aan, maar de muziek klinkt nog even fris en nieuw. Alsof het opgeslagen heeft gelegen in een speciale klimaatcel voor klanken.

Oh, wat was ik graag bij één van de concerten uit deze tour geweest. Ik was toen misschien nog wat te jong (vroege 90s, dus vroege tienerjaren) om deze fabuleuze muziek op volle waarde te schatten, toch vermoed ik dat als mijn vader me erheen had genomen, het een diepe indruk had achtergelaten. Zulke virtuositeit is zeldzaam.

Deze uitvoering van Third Wind heeft iets heel bijzonders, en staat niet voor niets als laatste op de plaat. Wacht 15s applaus af na het slot en je hoort het publiek in voetbalstadion-spreekkoor-stijl de melodie zingen. Onvoorstelbaar. Maar niet in de wereld van Pat Metheny.

Kunstbende moedigt aan

9 april 2019

De cirkel is rond: dit weekend jureerde ik bij Kunstbende, categorie Taal. 20 jaar geleden won ik hierin bij de Drentse voorronde de 2e prijs — en dit gaf destijds een flinke boost.

Ik voelde mij aangemoedigd: “Volhard in dit veld, jongen,” leek de kosmos te zeggen.
De juryrapporten heb ik nadien nog weken bewaard en doorgelezen.

Het leek toen of er heel wat vanaf hing: stijf van de zenuwen brak die glimmende lente-zaterdag aan. Voor mijn voordracht had ik me de pleuris voorbereid en met mijn band hadden we ons (in de categorie muziek) helemaal het apelazerus gerepeteerd.

Terug naar 2019: voorronde Groningen, Bij Vrijdag Sint Jansstraat.

Ik liep een middag rond bij voorheen Muziekschool en zag prille protsenmakers, aanstormende artiesten en bruisende bohemen — ik herkende mezelf erin. Sommige dingen zijn veranderd in 20 jaar tijd, de essentie is gebleven.

Het loeit van aspiratie en oorspronkelijkheid.

Noblesse oblige

En inderdaad ook, in de categorie Taal, klonk de worstel en wrevel die een tienerleven kennen — in gedurfde verzen en originele eigenzinnen.

Net als in mijn inzending, meer dan een half leven geleden, toen ik die leeftijd had.
Sommige dingen zijn veranderd in 20 jaar tijd, de essentie is gebleven.

Er is een grote verantwoordelijkheid die de jury draagt. Ik wist: wat ik nu op dit formulier schrijf, kan van grote betekenis zijn voor de deelnemer in kwestie. Misschien vind je dat ik dit iets té serieus neem; dan maar iets te serieus. Ik weet uit eigen ervaring welk zetje zoiets kan geven aan je kunsten.

Dus toen Martin van de Groningse KB-voorronde (aka regiofinale) mij vroeg voor de jury, voelde ik een noblesse oblige-kracht opborrelen.

Stug volhouden

Nu beschouw ik mezelf vandaag nog lang niet als geslaagd schrijver/dichter. Het voelt soms als een eindeloze strijd en ook ik zit nog geregeld bij de pakken neer. Dan houd ik vaak het beeld voor van helden als Glass, Rowling en Dyson*, die elk op hun eigen manier zegevierden na heel lang heel stug blijven doorzetten.

Dit is wat de Kunstbende ook doet: het roept “Zet door, laat je niet van de wijs brengen en geloof in jezelf. Zelfs al zitten alle omgevingsfactoren tegen, jouw werk moet de wereld in en verdient een publiek.”

Dat is wat de Kunstbende wat mij betreft is: een aanmoedig-instituut.

met Kasper en Sterre bij Kunstbende in jury Taal - foto: Siese Veenstra

* Componist Philip Glass heeft lang als loodgieter en taxichauffeur gewerkt om de rekeningen te kunnen betalen; pas na zijn 40e begon de trein vaart te nemen. Vandaag is hij een levende legende.
Schrijfster JK Rowling schreef haar eerste Harry Potter-verhaal in een café en werd door 12 uitgevers afgewezen. ‘Nuff said.
Uitvinder James Dyson knutselde eindeloze hoeveelheden prototypes in elkaar van zijn zakloze stofzuiger. Iedereen zei: vergeet het nou, het gaat niet lukken. Kijk ‘m nu eens.

Gelukkig op de Taalstaatkaart

8 december 2018

De Taalstaat nam mijn Wonderfeel-gedicht op in hun collectie.
Nu sta ik op de kaart:

Wand(el)vers

18 november 2018

Bij een inspirerende ontmoeting kreeg ik het idee voor een gedicht, dat ik daags erna zond aan de persoon in kwestie. Die was er zó door geraakt, dat ze er een eigen Plintposter* van maakte. Deze hangt nu aan haar wand.

Hieronder het vers.

–

Als ik je mis, soms, pa,
wees dan niet te droef,
want weet: hoewel je vroeg vertrok,
te vroeg,
ik vier de lijnen tussen ons.

Als ik soms aan je denk,
op zondag, in het park,
of midden op een dagelijkse dag,

Als jij soms mist,
bij zo’n moment,
wanneer ik weer een nieuwe bladzij omsla,
op weer een kruispunt, bij een mijlpaal,

dan denk ik maar:
Je staat toch achter me
en zendt me al het goede van veraf.
Ik voel je stem, de steun
Je gidst me, waakt over me,
geeft me soms een duwtje in de rug

Je bent nooit ver:
mijn lieve pa.

*) Plintposter: misschien ken je ze nog, van de basis- of middelbare school. Ze hingen in klaslokalen. Er staan gedichten op, vergezeld van een grafische voorstelling.

Oudere berichten »