Kom je mee? Terug naar halverwege de jaren ’80, toen ik ongeveer 5 jaar was.
Ik had grote bewondering voor opa’s electrisch verstand.
Het zal in de loop van die tijd geweest zijn, dat een steeds vaster groeiend onderdeel van een bezoek aan de Mantinghstraat in Hoogeveen was: knutselen. Timmeren, zagen, boren. Iets bouwen, iets maken. Samen met broer of neef, of alleen met opa. In de schuur, bij de werkbank-met-bankschroef.
Hier heb ik wat van zijn electrisch verstand overgedragen gekregen, hoewel ik dat pas later inzag.
Thuis speelde ik veel met Lego, technisch Lego, en bij opa leerde ik dat je van een bezemsteel plakjes kan zagen, dat werden wielen voor een auto. Heel inventief.
Opa was toen in feite al een Lifehacker. En hij liep vooruit op de Maker Movement.
Alles in het huis van opa en oma heeft dat DIY-karakter.
- Een slim lichtschakelaartje, een deur onder een trap waarachter het licht vanzelf aangaat zodra je ‘m opendoet. (Net als bij een koelkast, toch magie in het klein)
- Een handig op maat gemaakt brievenbusslot tegen vuurwerk met oud en nieuw
- Een op maat gemaakte afzuigkap boven de werkbank met een klepje en een kettinkje.
Heel vernuftig allemaal.
- En dan het zelfgebouwde alarmsysteem! Wie van jullie opa’s bouwt zelf een alarmsysteem!
- Het verhaal gaat zelfs, dat het eerste huisje waar opa en oma in woonden toen ze hun gezin stichtten, ook door opa zelfgebouwd was.
Het zijn hele praktisch oplossingen. Opa Gerrit Norde was een doeltreffend pragmaticus.
Toen (halverwege de jaren ’80, ook in de loop van de jaren ’90) vond ik dat reuze gewoon. Inmiddels weet ik wel beter.
Overdracht
Ook in mijn huis zijn veel slimme gimmicks.
- Ik heb mijn espressomachine gemodificeerd met een electronisch sturende temperatuurregeling. Nifty!
- Mijn deurbel heeft een schakelaar.
- Ik heb eens een contrabas gemaakt van een PVC-buis (contra-buis).
- Een touw via een katrol om vanuit bed het gordijn vast te kunnen openen.
- Een lampekap gemaakt van dorre palmbladeren.
- Een home server met automatische backups en ook muziekbron voor het hifi-systeem.
In mijn werkplaats/atelier zijn geen bankschroef, wel een hamer, een zaag, en ook een Dremel. En Protoplast en Sugru, en ook Evernote en Audacity, en Gimp en Inkscape.
En WordPress, Filezilla. En natuurlijk de pen en de microfoon, al dan niet letterlijk.
Ook gereedschap. Met ook een eigen soort electrisch verstand.
Niet alleen genetisch, ook in andere overdracht heb ik twee belangrijke dingen van opa geleerd: dat gaat over
- zelf iets maken
- op een speelse manier.
En met name dat laatste blijkt nu heel belangrijk te zijn.
Studio
Via de Maakplek in Groningen ben ik betrokken bij de internationale Maker Movement. Nu, na opa’s dood, wordt het nóg duidelijker, dat er iets van zijn erfenis ook daarin doorsijpelt.
Mijn soldeerbout, voor een verjaardag gekregen van opa: ook hier spreekt duidelijk iets over die erfenis.
En in de Maker Movement en bij de Maakplek werken we met lasercutters, 3D-printers, Arduino, en ook met eten en metaal en hout. Hier vind ik opa’s maakvernuft en electrisch verstand terug. Ook op een speelse manier.
In veel rondom electronica ben ik autodidact. Nou, toch niet. Want de kern, de basis lag al in de Mantinghstraat. En om nu te zeggen dat ik mijn roeping gemist heb door geen industriëel ontwerper te worden, is wat veel gezegd.
Dan was het minder speels geworden.
Mijn bedrijf heet Studio Bronts, en deze studio is uiteindelijk geïnspireerd door de fotografie van familie vaderskant en de knutselschuur van opa Norde.
Van de meer abstracte, theoretische uitingen heb ik wel mijn beroep gemaakt: interviews, muziek, gedichten, productontwikkeling, communicatieadvies…
Dat zijn ook allemaal dingen die gemaakt worden.
Iets van dat vernuft en electrisch verstand sijpelt daarin door.
Vaak ook op een speelse manier.
En dan ligt alles nog open.
Want als het speels begint, kan het later altijd nog serieuzer worden.
Of niet.
–
Voordracht uitgesproken bij de uitvaart van Gerrit Norde, 22 januari 2016